Hej!
Skoro dzięki poprzedniemu wpisowi nauczyliśmy się obliczać swoje zapotrzebowanie energetyczne, pora się dowiedzieć jak je zaspokoić.
Wartość energetyczna żywności (inaczej: kaloryczność
żywności) to pojęcie charakteryzujące produkt, posiłek lub całodzienną rację pokarmową
(czyli to co zjemy w ciągu całego dnia), które w kilokaloriach (kcal) lub w
kilodżulach (kJ) wyraża ilość energii dostarczoną organizmowi człowieka w
wykorzystywaną na pokrycie jego zapotrzebowania energetycznego.
Przykładowo produkt dostarczający 200 kcal, przy
zapotrzebowaniu energetycznym 2000 kcal, to 10% zapotrzebowania na energię
danej osoby.
| http://jajco.pl/pic/1326468691-82eKF7.jpg |
Wyróżniamy różne metody oznaczania kaloryczności żywności,
zarówno chemiczne jak i fizyczne. Ale nie będę się tu wdawać w szczegóły ;)
Energia zawarta w produktach żywnościowych jest dwojaka:
- Energia brutto- to taka ilość energii jaka wyzwala się podczas spalania danego pokarmu lub substancji poza organizmem. Jest to wartość zawyżona w stosunku do rzeczywistej kaloryczności, nie każdy bowiem składnik żywności ulega strawieniu. W laboratorium jesteśmy w stanie spalić wszystkie substancje, korzystając z odpowiednich metod. Nasz organizm nie zawsze jest do tego zdolny.
- Energia netto- ilość energii jaka wyzwala się z danego pokarmu podczas przemian katabolicznych (podczas rozpadu) i może być wykorzystywana przez organizm w formie ciepła lub ATP. Jest to energia, którą organizm rzeczywiście może przyswoić.
Jak obliczyć wartość energetyczną żywności, bądź diety? Wykorzystujemy w tym przypadku równoważniki energetyczne.
Równoważnik energetyczny: ilość energii jaka się wyzwoli
podczas utleniania 1 g białek, tłuszczów lub
węglowodanów. Najczęściej wykorzystywane są równoważniki Atwatera netto,
ale wyróżniamy również równoważniki Atwatera brutto oraz fizyczne. Równoważniki
Atwatera są fizjologiczne- czyli uwzględniają straty energii z kałem i moczem.
Fizyczne mówią nam o ilości energii zawartej w 1 g składników pożywienia.
Równoważniki Atwatera netto:
·
Białka: 4 kcal/g
·
Tłuszcze: 9 kcal/g
·
Węglowodany: 4 kcal/g
·
Błonnik: 2 kcal/g
·
Alkohol: 7 kcal/g
Wartość energetyczną obliczamy uwzględniając zawartość
białek, tłuszczów i węglowodanów i mnożąc je przez odpowiedni równoważnik.
Wartość energetyczna: białka x 4 kcal/g + tłuszcze x 9
kcal/g + węglowodany x 4 kcal/g
Na wartość energetyczną żywności może mieć wpływ wiele
czynników:
- Ilość ciepła uwolnionego podczas utleniania zależy głównie od liczby atomów wodoru, węgla, azotu i siarki w cząsteczce i stosunku do liczby atomów tlenu.
- Główne czynniki, które mają wpływ to: zawartość wody (spadek kaloryczności), zawartość tłuszczu (wzrost kaloryczności).
- Inne czynniki: zawartość błonnika pokarmowego (spadek kaloryczności: spadek strawności pokarmu i przyspieszenie pasażu jelitowego); procesy technologiczne (spadek lub wzrost kaloryczności związane ze zmianami strawności); zawartość białek (niepełne utlenianie w procesach metabolizmu).
Następny wpis poświęcę pomocom służącym obliczaniu kaloryczności diety!






.jpg)