O składnikach pokarmowych: białka

Cześć :)

Pora na kolejną notkę omawiającą podstawowe składniki pokarmowe- dzisiaj skupię się na białkach.

Białka są polimerami aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi. Wyróżniamy białka:

• pełnowartościowe- o wysokiej wartości odżywczej, które mają dobrze zbilansowany skład aminokwasowy, tzn. zawierają wszystkie niezbędne dla nas aminokwasy; są to przede wszystkim białka zwierzęce, 
• niepełnowartościowe- o niższej wartości odżywczej, gorzej zbilansowanym składzie aminokwasowym; jest to większość białek roślinnych, zawartych w ziemniakach, nasionach roślin strączkowych, w produktach zbożowych, a także w mniejszych ilościach owocach i warzywach.

Jeśli chodzi o aminokwasy to dzielimy je na dwie grupy: aminokwasy egzogenne, które koniecznie musimy dostarczyć naszemu organizmowi z pożywieniem (są to fenyloalanina, izoleucyna, leucyna, lizyna, metionina, treonina, tryptofan, walina, a u dzieci także: arginina i histydyna) oraz aminokwasy endogenne, które możemy wytworzyć z egzogennych, dlatego ich dostarczanie nie jest niezbędne. 

Aby posiłek był pełnowartościowy pod względem białek wystarczy, że połączymy produkty wzajemnie uzupełniające się w aminokwasy, np. produkty mleczne (duża zawartości lizyny) z produktami zbożowymi (mała zawartość lizyny).

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEioY1b2a85x_IFvc6Bh4jjmi3WYKeNHe4dgehwREeoXOSfa3LaoGteM4M0Ev5ZGSsN0JX886K-JmS2vwXSpJ305C3VbFm9Hhk2iYivQz2bZbnPR4Yt9FsfG59XupJa4-UfU5dLOH9HUE_FC/s1600/protein.jpg

Białko pełni kilka ważnych ról w naszym organizmie:

1. Najważniejszą z nich jest rola budulcowa: białko jest głównym składnikiem budulcowym wszystkich tkanek, a także związków biologicznie czynnych.
2. Funkcje reparacyjne- białko odpowiada za gojenie się ran i uzupełnianie naturalnych ubytków skóry, nabłonka przewodu pokarmowego, włosów, paznokci.
3. Bierze udział w procesach obronnych ustroju- buduje przeciwciała.
4. Reguluję równowagę kwasowo- zasadową organizmu- dzięki właściwościom buforującym białek.
5. Bierze udział w procesie widzenia, dzięki białkom światłoczułym- opsynie. 
6. Rola regulacyjna odnosi się do tworzenia enzymów (sterowanie procesami trawienia, udział w syntezie i katabolizmie związków, regulacja krzepnięcia krwi, udział w detoksykacji toksyn) oraz hormonów (regulacja metabolizmu).
7. Rola transportująca: białko jest nośnikiem witamin i składników mineralnych, odpowiada też za transport aktywny przez błony komórkowe (pompa sodowo- potasowa).
8. Energetyczna- dostarcza około 4 kcal z 1 g. 

Warto wspomnieć, że aby białko było wykorzystywane na funkcje budulcowe w naszym organizmie, nasza dieta musi nam dostarczać odpowiednią ilość energii, wtedy białko jest niejako chronione.

http://img444.imageshack.us/img444/651/filetyzkurczaka.jpg

Zawartość białka w produktach spożywczych:

• mięso, wędliny, ryby: 15- 30%
• strączkowe suche: 21- 25%
• mleko, napoje mleczne: 1- 4%
• sery twarogowe: 16- 21%
• sery dojrzewające: 30%
• jaja: 13%
• produkty zbożowe: 7- 14%
• warzywa, owoce: 1- 2%

Białko jest niezbędnym składnikiem w naszej diecie, a szczególnie ważne jest dla prawidłowego rozwoju dzieci, budowania masy mięśniowej, w okresach chorób i rekonwalescencji, a także w podeszłym wieku. Sięgajmy do pełnowartościowe białka i cieszmy się zdrowiem! :)