21 sierpnia 2014

O składnikach pokarmowych: białka

Cześć :)
Pora na kolejną notkę omawiającą podstawowe składniki pokarmowe- dzisiaj skupię się na białkach.

Białka są polimerami aminokwasów połączonych wiązaniami peptydowymi. Wyróżniamy białka:

  • pełnowartościowe- o wysokiej wartości odżywczej, które mają dobrze zbilansowany skład aminokwasowy, tzn. zawierają wszystkie niezbędne dla nas aminokwasy; są to przede wszystkim białka zwierzęce
  • niepełnowartościowe- o niższej wartości odżywczej, gorzej zbilansowanym składzie aminokwasowym; jest to większość białek roślinnych, zawartych w ziemniakach, nasionach roślin strączkowych, w produktach zbożowych, a także w mniejszych ilościach owocach i warzywach.
Jeśli chodzi o aminokwasy to dzielimy je na dwie grupy: aminokwasy egzogenne, które koniecznie musimy dostarczyć naszemu organizmowi z pożywieniem (są to fenyloalanina, izoleucyna, leucyna, lizyna, metionina, treonina, tryptofan, walina, a u dzieci także: arginina i histydyna) oraz aminokwasy endogenne, które możemy wytworzyć z egzogennych, dlatego ich dostarczanie nie jest niezbędne. 

Aby posiłek był pełnowartościowy pod względem białek wystarczy, że połączymy produkty wzajemnie uzupełniające się w aminokwasy, np. produkty mleczne (duża zawartości lizyny) z produktami zbożowymi (mała zawartość lizyny).
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEioY1b2a85x_IFvc6Bh4jjmi3WYKeNHe4dgehwREeoXOSfa3LaoGteM4M0Ev5ZGSsN0JX886K-JmS2vwXSpJ305C3VbFm9Hhk2iYivQz2bZbnPR4Yt9FsfG59XupJa4-UfU5dLOH9HUE_FC/s1600/protein.jpg
Białko pełni kilka ważnych ról w naszym organizmie:
  1. Najważniejszą z nich jest rola budulcowa: białko jest głównym składnikiem budulcowym wszystkich tkanek, a także związków biologicznie czynnych.
  2. Funkcje reparacyjne- białko odpowiada za gojenie się ran i uzupełnianie naturalnych ubytków skóry, nabłonka przewodu pokarmowego, włosów, paznokci.
  3. Bierze udział w procesach obronnych ustroju- buduje przeciwciała.
  4. Reguluję równowagę kwasowo- zasadową organizmu- dzięki właściwościom buforującym białek.
  5. Bierze udział w procesie widzenia, dzięki białkom światłoczułym- opsynie. 
  6. Rola regulacyjna odnosi się do tworzenia enzymów (sterowanie procesami trawienia, udział w syntezie i katabolizmie związków, regulacja krzepnięcia krwi, udział w detoksykacji toksyn) oraz hormonów (regulacja metabolizmu).
  7. Rola transportująca: białko jest nośnikiem witamin i składników mineralnych, odpowiada też za transport aktywny przez błony komórkowe (pompa sodowo- potasowa).
  8. Energetyczna- dostarcza około 4 kcal z 1 g. 
Warto wspomnieć, że aby białko było wykorzystywane na funkcje budulcowe w naszym organizmie, nasza dieta musi nam dostarczać odpowiednią ilość energii, wtedy białko jest niejako chronione.

http://img444.imageshack.us/img444/651/filetyzkurczaka.jpg
Zawartość białka w produktach spożywczych:
  • mięso, wędliny, ryby: 15- 30%
  • strączkowe suche: 21- 25%
  • mleko, napoje mleczne: 1- 4%
  • sery twarogowe: 16- 21%
  • sery dojrzewające: 30%
  • jaja: 13%
  • produkty zbożowe: 7- 14%
  • warzywa, owoce: 1- 2%
Białko jest niezbędnym składnikiem w naszej diecie, a szczególnie ważne jest dla prawidłowego rozwoju dzieci, budowania masy mięśniowej, w okresach chorób i rekonwalescencji, a także w podeszłym wieku. Sięgajmy do pełnowartościowe białka i cieszmy się zdrowiem! :)

3 komentarze :

  1. Ciekawy wpis :) Odnośnie białka pełnowartościowego i niepełnowartościowego, rośliny strączkowe nie mają białka pełnowartościowego. Białko pełnowartościowe zawierają tylko produkty mięsne pochodzenia zwierzęcego, natomiast wszelkie produkty roślinne mają niepełnowartościowe białko, dlatego też należy łączyć produkty zwierzęce z roślinnym.

    Zapraszam Panią do bloga pod nowym adresem: blog-zywienie-zbiorowe.blogspot.com. Zmieniłem nazwę bloga wraz z adresem, gdyż jednak wole skupić się na pisaniu o tematyce żywieniowej zgodnie z moją specjalizacją zawodową niż samej gastronomii. Wpisy będą publikowane od nowa, gdyż muszę uporządkować je. Poprzednie wpisy jakie były, będą ponownie publikowane. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. O dzięki za "wytknięcie" błędu, jakoś to przeoczyłam pisząc notkę, zaraz poprawię :)
      A nowego bloga na pewno będę odwiedzać :)

      Usuń
    2. A nie ma za co :) Każdemu się zdarzy jakiegoś "byka" walnąć. Kiedyś powiedziałem, że słońce dostarcza witaminę C, zamiast witaminę D.
      Jak by coś, to blog pod nazwą Świat Gastronomii jest nieaktywny, tylko ten pod nową nazwą :)
      Pozdrawiam :)

      Usuń

Witaj w dyskusji! Każda wymiana opinii jest cenna. Proszę jedynie o kulturę słowa, a także powstrzymanie się przed SPAM-em.