18 stycznia 2016

A na imię jej było otyłość... wpis o typach otyłości i metodach jej pomiaru.

Hej :)

Mam wrażenie, że temat nadwagi i otyłości oraz rady jak z nimi walczyć to niekończąca się opowieść :) Im więcej o tym myślę i piszę, tym więcej mam pomysłów o czym jeszcze można by wspomnieć. Dzisiaj nieco o samej otyłości, skupiłam się główni na jej typach. Będzie też o metodach badania składu ciała. Zapraszam do lektury :)
Otyłość podzielić możemy na otyłość prostą, której przyczyną jest spożywanie zbyt dużej ilości kalorii, a także otyłość wynikającą z chorób. O ile terapia tej pierwszej będzie obejmowała zmiany żywieniowe i większą aktywność fizyczną, to w tej drugiej kluczowym elementem będzie leczenie choroby podstawowej. 

Otyłość jest chorobą, z którą należy walczyć, gdyż niesie ze sobą wiele powikłań zdrowotnych- może prowadzić do wystąpienia cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, zwyrodnień kości i stawów, zespołu bezdechu sennego, trudności z poruszaniem, obniżenia płodności... i wielu, wielu innych. Błędnym jest myślenie, że to problem tylko natury kosmetycznej. Nawet jeśli osoba otyła nie odczuwa negatywnych skutków swej masy ciała teraz, to mogą one pojawić się w niedalekiej przyszłości i znacznie obniżyć jakość życia. 

Zasadniczo wyróżniamy 2 typu otyłości:
  • otyłość brzuszną (trzewną, wisceralną, androidalną, typu "jabłko")- kiedyś ten typ otyłości dotyczył przeważnie mężczyzn, obecnie bardzo często występuje również u kobiet. Tkanka tłuszczowa gromadzi się w okolicy brzucha- jest to bardzo niebezpieczne i obciążające dla wszystkich narządów zlokalizowanych w jamie brzusznej. Ten typ otyłości niesie ze sobą najwięcej zagrożeń, zwiększa znacząco ryzyko wystąpienia zawału, nadciśnienia, cukrzycy.
  • otyłość pośladkowo- udową (gynoidalną, typu "gruszka")- jest mniej niebezpieczna dla zdrowia, charakterystyczna dla kobiet. Tkanka tłuszczowa gromadzi się w okolicy ud i pośladków- organizm buduje w tych miejscach rezerwy energetyczne na czas ewentualnej ciąży. Ten typ otyłości nie niesie ze sobą tak wielu zagrożeń zdrowotnych jak otyłość brzuszna. Nie jest to oczywiście wymówka, by nie walczyć z tym typem otyłości, ale nie jest to tak nagląca sprawa jak w przypadku otyłości brzusznej.

http://www.activek.pl/wp-content/uploads/2013/05/otyloscgruszka-i-jablko.jpg
Otyłość możemy podzielić również na:
  • Otyłość brzuszną: występuje gdy BMI >30 kg/m2, obwód talii u mężczyzn wynosi >94 cm, a u kobiet >80 cm. Jest to najgroźniejszy typ otyłości, prowadzący m. in. do cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i chorób serca.
  • Otyłość metaboliczną: osoba ma prawidłową masę ciała, ale nieprawidłowy profil gospodarki lipidowej (wysoki poziom cholesterolu LDL ("złego"), a mały HDL ("dobrego")), a także gospodarki węglowodanowej (występuje u niej cukrzyca typu II lub stan przedcukrzycowy) oraz nadciśnienie tętnicze. 
  • Otyłość "zdrową": osoba ma BMI przekraczające 30 kg/m2, ale nie ma powikłań ze strony gospodarki lipidowej, nie występuje u niej insulinooporność (czyli niewrażliwość tkanek na insulinę) i nie ma nadciśnienia. Czyli oprócz otyłości, jest zupełnie zdrowa i nie ma żadnych powikłań. Jednak nie wyklucza to sytuacji, że powikłania pojawią się w bliskim czasie. 
Aby stwierdzić otyłość nie zawsze wystarczy nam zwykła waga łazienkowa. Często potrzebne są metody, które uwzględniają więcej parametrów związanych z naszymi organizmami. W warunkach domowych warte uwagi jest mierzenie tzw. obwodów i rejestrowanie ich zmian. 

W postępowaniu dietetycznym wyróżniamy wiele metod pomiaru, oto niektóre z nich:
- BMI- body mass index- czyli wskaźnik masy ciała. Jest ilorazem masy ciała w kilogramach i wzrostu w metrach do kwadratu. Na jego podstawie klasyfikuje się badaną osobę do następujących grup:

BMI
Interpretacja
< 16,0
Niedowaga z poważnym niedoborem
16,0–16,99
Niedowaga z umiarkowanym niedoborem
17,0–18,49
Niedowaga z niewielkim niedoborem
18,5–24,99
Prawidłowa masa ciała
25,0–29,99
Nadwaga
30,0–34,99
Otyłość I stopnia
35,0–39,99
Otyłość II stopnia
≥ 40,0
Otyłość III stopnia- otyłość olbrzymia

BMI nie informuje nas o poziomie tkanki tłuszczowej i mięśniowej oraz o ich wzajemnym stosunku. Wynik może być błędny u osób z obrzękami, nadmiernym nagromadzeniem płynów i sportowców. Duży udział tkanki mięśniowej w organizmie może być odczytany jako nadwaga lub otyłość, co nie jest zgodne z prawdą. Jest to metoda z pewnością łatwa, ale nie idealna. 

Bioimpedancja elektryczna: dokonywana zwykle na analizatorach składu ciała, najpopularniejszym jest Tanita. Badanie polega na wysłaniu impulsów elektrycznych przez ciało- woda będzie je dobrze przewodzić, a tkanka tłuszczowa nie. Wynik przedstawi nam zatem ilość wody i tkanki tłuszczowej w naszym organizmie, a także udział masy mięśniowej. Tanita poda nam także naszą podstawową przemianę materii i rozmieszczenie tkanki tłuszczowej. Nie jest pozbawiona wad, ale jest to jedna z najlepszych metod- jest tania i prosta, chyba najczęściej wykorzystywana przez dietetyków. Pomiar powinien być dokonywany w godzinach popołudniowych (rano możemy być odwodnieni po nocy), nie można wykonywać go u osób z obrzękami, w ciąży, kobiet podczas miesiączki- osoby te będą miały zbyt dużo wody w swoich organizmach, 
http://media.tanita.com/data/Image/products/ImageResize/Body-Composition-Analyzer---TBF-410GS_l.jpg?rev=A0FE
- Obwód ramienia- służy głównie ocenie pod względem odżywienia białkowego. Przydatny dla dokonania pomiarów osób leżących. Jest coraz rzadziej wykorzystywany, bo bierze pod uwagę tylko jedną daną.

- Wskaźnik talia- biodra: u osób otyłych służy do określenia miejsca nagromadzenia tkanki tłuszczowej- na brzuchu lub na udach i pośladkach. Kiedyś dla mężczyzn charakterystyczna była otyłość brzuszna, a dla kobiet otyłość pośladkowo- udowa- w dzisiejszych czasach ten podział uległ rozmyciu.

WHR= obwód talii/obwód bioder

Płeć
Typ otyłości
Brzuszna
Pośladkowo- udowa
Mężczyźni
>= 1,0
<= 1,0
Kobiety
>= 0,8
<= 0,8

- Pomiar fałdów tłuszczowych- pomiar dokonywany jest za pomocą fałdomierza (kalipera) w 4 miejscach:  nad mięśniem trójgłowym ramienia, nad mięśniem dwugłowym ramienia, pod dolnym kątem łopatki i nad grzebieniem kości biodrowej. Trudno wykonać pomiar u osób bardzo otyłych i bardzo szczupłych. Metoda ta nie jest używana zbyt często, ponadto aby wynik był wiarygodny, trzeba mieć w pomiarach dużą wprawę :)
http://www.minifatcal.de/files/harpenden_kaliper.jpg
Metody obrazowe: tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny- mają najmniejsze zastosowanie, ze względu na koszt, ale są bardzo wartościowym źródłem wiedzy o składzie ciała i nagromadzeniu tkanki tłuszczowej.

Mam nadzieję, że ta garść informacji o otyłości i metodach jej pomiaru była dla Was interesująca :) Następnym razem, gdy będę poruszać ten temat, będę już pisać o właściwym odżywianiu.

10 komentarzy :

  1. Super opisany temat otyłości. Oprócz ww. klasyfikacji otyłości, osoby otyłe można zaklasyfikować również jako budową ciała o typie endomorficznym. Osoby o zwykłej budowie mają typ budowy ciała mezomorficznego, a osoby dość szczupłe - typ ektomorficzny. Jeżeli chodzi o osoby o budowie typie endomorficznego są właśnie bardzo podatni na wszelkie choroby tj. cukrzyca, czy też choroby wieńcowe. Dla ciekawostki dodam, że Hipokrates również wyróżnił budowę ciała jako typ suchotniczny oraz typ apoplektyczny. On zaklasyfikował 2 typy budowy ciała, gdzie każdy z nich wg Hipokratesa był podatny na różne choroby np. choroby gruźlicy u osób z typem suchotonicznym.
    Ja bardzo uwielbiam poruszać temat otyłości, gdyż nasze statystyki dobiegają do statystyk amerykańskich. Niestety, ale ludzie nie zawsze przejmują się swoją budową ciała, kiedy są otyli a już nie mówiąc o chorobach. Otyłość to również temat psychologiczny. Niestety, ale ludzie otyli nie zawsze chcą zmieniać swoich nawyków żywieniowych po mimo, iż dowiedzą się o swoich chorobach, jakie mają. Kiedyś oglądałem taki program amerykański na TLC, że jedna pani w USA była otyła o typie patologicznym, gdzie nie mogła się po prostu poruszać - musiała cały czas leżeć w łóżku. Chciała schudnąć, bo chciała jeszcze żyć dla swoich dzieci. Niestety, ale nic z tego odchudzania nie wyszło. Była w szpitalu, gdzie musiała kilka kilogramów schudnąć i jeść potrawy dietetyczne, co nie chciała tego robić. Nie słuchała lekarza. Miała też wizytę u dietetyczki, gdzie mówiła co ma jeść i co jej grozi. I nawet to nie pomogło, gdyż o dziwo krytykowała to co pani dietetyk powiedział, bo ona wiedziała lepiej. Jej mąż nie wspierał, lecz nadal kupował wysoko przetwożone produkty i nadal je jadła :\ Jak widać, aby wyleczyć otyłość, nie tylko sama dieta i aktywność fizyczna jest tu potrzebna, ale również dobre nastawienie do zmiany. To główny problem z punkty psychologicznego.
    My musimy poruszać te tematy, gdyż ludzie muszą naprawdę zdawać sobie sprawę z tego, że otyłość to nie przelewki.
    Pozdrawiam :)
    Patryk

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A ja nie lubię poruszać tego problemu, bo nie wiem jak się czują osoby, które są otyłe. Z tego wynika, że do nich nie trafiają zwykłe racjonalne opinie, że osoba otyła jest bardziej narażona na choroby. Mam wrażenie, że osoby, które schudły lepiej poradziły by sobie z takimi osobami.
      Zamiast BMI wolę jednak ABSI.

      Usuń
    2. Zgadzam się z panią w 100% :) Najważniejsze jest, by edukować zdrowe żywienie :) Lepiej przeciwdziałać chorobom niż doprowadzać do jego rozwoju! Jak już zachorujemy np. na cukrzycę to już problem jest nie tylko dbanie o mierzenie glukozy, czy też pamiętanie o dawkach insuliny, czy leków, ale również zmiana diety w chorobach dietozależnych. Pozdrawiam.

      Usuń
    3. Temat otyłości to ciężko temat i bardzo newralgiczny. Ale trzeba o tym mówić, zarówno o potrzebie zmiany nawyków, wprowadzeniu aktywności fizycznej, często, tak jak mówisz Patryk, to też problem natury psychologicznej. Mówienie o konsekwencjach otyłości to właściwie tylko jeden z argumentów przemawiający za odchudzaniem. Każdy ma inne priorytety i dla każdego inne powody będą słuszne. I nie ma w tym nic złego, byle było to motywujące do zmiany. A osoby które też zmagały się z problemem otyłości, rzeczywiście mogą być dobrym źródłem wiedzy i motywacji, co więcej będą świetnie rozumieć osobę otyłą i będą wiedziały jak do niej trafić. Życiowe doświadczenie jest nieprzecenione również w dietetyce.

      Usuń
    4. Dokładnie, zgadzam się z Panią w 100%. Przede wszystkim musimy stawiać na edukację żywieniową, bo należy uświadomić, że zdrowe nawyki żywieniowe są korzystne dla naszego zdrowia. Należy jednak pamiętać, że ludzie wynoszą z domu swoje nawyki żywieniowe. Jeżeli dziecko widzi, że np. tata pije coca-cole i je nie zdrowe posiłki to dziecko również będzie chciało tak jeść. Pozdrawiam.

      Usuń
  2. Otyłość pośladkowa jest koszmarna

    OdpowiedzUsuń
  3. Dziękuję za przejrzysty podział, nie wiedziałam że otyłość można dzielić na jakiekolwiek kategorie. Sądzę, że sklasyfikowanie, do którego należymy, może być pomocne w opracowaniu bardziej skutecznego planu zwalczenia tejże otyłości.

    OdpowiedzUsuń
  4. Baardzo dziękuję za tak dokładne objaśnienie problemu otyłości. Niestety przez antykoncepcję przytyłam ponad 20kg, zamierzam zrobić coś z tym ale wcześniej dowiedzieć się o tym wszystkiego. Co myślisz o wykonaniu takich badań? http://www.euroimmundna.pl/nadwaga-i-otylosc

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Prawdę mówiąc, jestem bardzo sceptycznie nastawiona do tego typu testów. Geny odpowiadają za otyłość w ok. 30%, większy wpływ ma nasz styl życia, odżywiania, aktywność fizyczna, a także, jak w Twoim przypadku leki.

      Usuń
  5. A co myślicie o odchudzaniu poprzez dietę i suplementy? Co gdyby dodać do naszej diety jakieś suplementy przyspieszające odchudzanie? Korzystam z kaplanexu i w sumie udało mi się zrzucić blisko 8 kilogramów w 2 tygodnie.

    OdpowiedzUsuń

Witaj w dyskusji! Każda wymiana opinii jest cenna. Proszę jedynie o kulturę słowa, a także powstrzymanie się przed SPAM-em.